ความรู้เบื้องต้น เกี่ยวกับผู้สูงอายุ (Older person)

ใน















ผู้สูงอายุ (Older person)

ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์
วว.รังสีรักษา และเวชศาสตร์นิวเคลียร์
สารบัญ
บทความที่เกี่ยวข้อง
ระบบและอวัยวะที่เกี่ยวข้อง :
อาการที่เกี่ยวข้อง :

นิยามเกี่ยวข้องกับผู้สูงอายุ

ผู้สูงอายุ เป็นวัยซึ่งมีความแตกต่างจากวัยอื่น เป็นวัยบั้นปลายของชีวิต ดัง นั้นปัญหาของผู้สูงอายุในทุกด้านโดยเฉพาะด้านสังคม และสาธารณสุข จึงแตก ต่างจากคนในวัยอื่น ปัจจุบันจำนวนผู้สูงอายุเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องทั้งในประเทศไทยและทั่วโลก ซึ่งรัฐบาลไทย และทั่วโลกได้ตระหนักถึงความสำคัญในเรื่องนี้ จึงมีความพยายาม และมีการรณรงค์อย่างต่อเนื่อง ให้ทุกคนตระหนัก เข้าใจ และพร้อมดูแลผู้สูงอายุให้ทัดเทียมเช่นเดียวกับการดูแลประชากรในกลุ่มอายุอื่น
บทความนี้ มีวัตถุประสงค์นำเสนอเรื่องราวของผู้สูงอายุในด้านทั่วไป เช่น คำนิยาม อายุคาดเฉลี่ย ปฏิญญาผู้สูงอายุ และสถิติต่างๆ เพื่อเป็นความรู้พื้นฐานในเรื่องที่เกี่ยวกับผู้สูงอายุ
ผู้สูงอายุ หรือบางคนเรียกว่า ผู้สูงวัย เป็นคำที่บ่งบอกถึงตัวเลขของอายุว่า มีอายุมาก โดยนิยมนับตามอายุตั้งแต่แรกเกิด (Chronological age) หรือ ทั่วไป เรียกว่า คนแก่ หรือ คนชรา โดยพจนานุกรมฉบับ ราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 ให้ความหมายของคำว่า คนแก่ คือ มีอายุมาก หรือ อยู่ในวัยชรา และ ให้ความ หมายของคำว่า ชรา คือ แก่ด้วยอายุ ชำรุดทรุดโทรม นอกจากนั้น ยังมีการเรียกผู้สูงอายุว่า ราษฎรอาวุโส (Senior citizen) ส่วน องค์การอนามัยโลก (World Health Organization, WHO) และองค์การสหประชาชาติ (United Nations,UN) ใช้คำในภาษาอังกฤษของผู้สูงอายุว่า Older person or elderly person แต่เท่าที่ผู้เขียนอ่านจากเอกสารต่างๆ ของจากทั้งองค์การอนามัยโลก และองค์การสห ประชาชาติ มักใช้คำว่า Older person มากกว่า Elderly person
องค์การสหประชาชาติ ได้ให้นิยามว่า "ผู้สูงอายุ" คือ ประชากรทั้งเพศชาย และเพศหญิงซึ่งมีอายุ มากกว่า 60 ปีขึ้นไป (60+) โดยเป็นการนิยาม นับตั้ง แต่อายุเกิด ส่วนองค์การอนามัยโลก ยังไม่มีการให้นิยามผู้สูงอายุ โดยมีเหตุผลว่า ประเทศต่างๆทั่วโลกมีการนิยาม ผู้สูงอายุต่างกัน ทั้งนิยามตามอายุเกิด ตามสังคม (Social) วัฒนธรรม (Culture) และสภาพร่างกาย (Functional markers) เช่น ในประเทศที่เจริญแล้ว มักจัดผู้สูงอายุ นับจากอายุ 65 ปีขึ้นไป หรือบางประเทศ อาจนิยามผู้สูงอายุ ตามอายุกำหนดให้เกษียณงาน (อายุ 50 หรือ 60 หรือ 65 ปี) หรือนิยามตามสภาพของร่างกาย โดยผู้หญิงสูงอายุอยู่ในช่วง 45-55 ปี ส่วนชายสูง อายุ อยู่ในช่วง 55-75 ปี
สำหรับประเทศไทย "ผู้สูงอายุ" ตามพระราชบัญญัติผู้สูงอายุ พ.ศ.2546 หมายความว่า บุคคลซึ่ง มีอายุเกินกว่าหกสิบปีบริบูรณ์ขึ้นไป และมีสัญชาติไทย
ส่วนคำว่า "สังคมผู้สูงอายุ" องค์การสหประชาชาติ แบ่งเป็น 3 ระดับ คือ ระดับ การก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ (Ageing society หรือ Aging society) ระดับ สังคมผู้สูงอายุโดยสมบูรณ์ (Aged society) และระดับ Super-aged society โดยให้นิยามของระดับต่างๆ ซึ่งทั้งประเทศไทย และรวมทั้งประเทศต่างๆทั่วโลก ใช้ความหมายเดียวกันในนิยามของทุกระดับของสังคมผู้สูงอายุ ดังนี้
การก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ คือ การมีประชากรอายุ 60 ปีขึ้นไปรวมทั้งเพศชายและเพศหญิงมากกว่า 10% ของประชากรทั้งประเทศ หรือมีประชากรอายุตั้งแต่ 65 ปี เกิน 7% ของประชากรทั้งประเทศ
สังคมผู้สูงอายุโดยสมบูรณ์ คือ เมื่อประชากรอายุ 60+ปี เพิ่มขึ้นเป็น 20% หรือ ประชากรอายุ 65 ปี เพิ่มเป็น 14% ของประชากรโดยรวมทั้งหมดของทั้งประเทศ
Super-aged society คือ สังคมที่มีประชากรอายุ 65 ปีขึ้นไปมากกว่า 20% ของประชากรทั้งประเทศ
อย่างไรก็ตาม ทุกประเทศทั่วโลกมีการก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุในช่วงเวลาแตกต่างกันตามความเจริญมั่งคั่ง ซึ่งมีผลต่อสุขภาพและการมีอายุยืนของประชาชน เช่น
ประเทศก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุสังคมผู้สูงอายุโดยสมบูรณ์
ญี่ปุ่นค.ศ.1970 (พ.ศ.2513)ค.ศ.1994 (พ.ศ.2537)
จีนค.ศ.2001 (พ.ศ.2544)ค.ศ.2026 (พ.ศ.2569)
ในส่วนของประเทศไทย ได้ก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุในปี พ.ศ.2547-2548 โดยมีจำนวนประชากรสูงอายุ 60+ คิดเป็นร้อยละ ๑๐.๒-๑๐.๔ ของประชากรไทยทั้งประเทศ และคาดว่าจะเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุโดยสมบูรณ์ ประมาณปี พ.ศ. 2567-2568 แต่บางการศึกษาคาดว่าอาจภายในปี พ.ศ. 2570
อนึ่ง ในทางการแพทย์ สาขาวิชาเฉพาะทางที่ให้การรักษาผู้สูงอายุหรือวิทยาการด้านการแพทย์เกี่ยวกับผู้สูงอายุ เรียกว่า Geriatrics หรือ Geriatric medicine โดยรากศัพท์มาจากภาษา กรีก Geron แปลว่า คนแก่ และ iatros แปล ว่า ผู้รักษา แต่บางท่านเรียกว่า Medical Gerontology และเรียก การศึกษาเกี่ยว กับผู้สูงอายุ หรือวิทยาการว่าด้วยผู้สูงอายุว่า Gerontology เรียกการพยาบาลเฉพาะทางผู้สูงอายุว่า Geriatric nursing หรือ Gerontological Nursing

ความหมายของอายุขัย และอายุคาดเฉลี่ย

อายุนับตั้งแต่เกิดจนถึงตายของคนเรา หรือความยืนยาวของชีวิตตั้งแต่เกิดจนตาย หรือช่วงชีวิตตั้งแต่เกิดจนตาย เรียกว่า อายุขัย พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 ให้นิยามคำว่า อายุขัยว่า อัตรากำหนดอายุจนสิ้นอายุ การสิ้นอายุ ความตาย ศัพท์แพทยศาสตร์ อังกฤษ-ไทย ไทย-อังกฤษ ฉบับราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2543 แปลคำอายุขัยเป็นภาษาอัง กฤษว่า Life span และแปลคำ Life expectancy ว่า การคาดหมายคงชีพ แต่สำนักสถิติแห่ง ชาติใช้คำว่า อายุคาดเฉลี่ย ซึ่งความหมายคืออายุขัยเฉลี่ยที่คาดคะเนว่าน่าจะเป็นเท่าไร อายุคาดเฉลี่ยแบ่งย่อยตามอายุต่างๆตามแต่ที่เราต้องการทราบหรือต้องการศึกษา เช่น อายุคาดเฉลี่ยเมื่อแรกเกิด (Life expectancy at birth) คือ อายุคาดเฉลี่ยนับตั้งแต่แรกเกิดจนถึงเสียชี วิตของแต่ละคน และอายุคาดเฉลี่ยเมื่ออายุ 60 ปี (Life expectancy at age 60) หมายถึง เมื่อมีอายุได้ 60 ปีแล้ว คาดว่าจะมีอายุต่อไปได้อีกกี่ปีจึงจะเสียชีวิต
อายุขัย และอายุคาดเฉลี่ยของคนทั่วโลกแตกต่างกัน ทั้งนี้ขึ้นกับพันธุกรรม สิ่งแวด ล้อม สุขอนามัยพื้นฐาน การสาธารณสุข และฐานะทางเศรษฐกิจ ในปัจจุบันอายุขัยและอายุคาดเฉลี่ยของคนไทยและทั่วโลกเพิ่มขึ้นตามลำดับ โดยผู้หญิงจะมีอายุยืนกว่าผู้ชาย ทั้งนี้อาจเพราะการมีฮอร์โมนเพศที่ต่างกัน รวมทั้งลักษณะการใช้ชีวิตที่เพิ่มความเสี่ยงของเพศชาย เช่น ลักษณะงาน การสูบบุหรี่ การดื่มแอลกอฮอล์ และการใช้ชีวิตนอกบ้าน
องค์การสหประชาชาติได้ประเมินอายุคาดเฉลี่ยแรกเกิด โดยรวมทั้ง 2 เพศ และแยกเป็นเพศชายและเพศหญิงของคนในชาติต่างๆทั่วโลกในช่วงปี ค.ศ. 2005 - 2010 โดยประชา กรทั่วโลกรวมทั้งสองเพศ เพศชาย และเพศหญิง จะมีอายุคาดเฉลี่ยเมื่อแรกเกิด ประมาณ 67.2 ปี 65.0 ปี และ 69.5 ปี ตามลำดับ
ในปี พ.ศ. 2556 องค์การอนามัยโลกรายงานอายุคาดเฉลี่ยแรกเกิดของประชากรโลก ทั้งหมด 193 ประเทศ ประเทศที่ประชากรมีอายุคาดเฉลี่ยสูงสุดคือ ญี่ปุ่น, สิงคโปร์เป็นอันดับ 4, สหราชอาณาจักรลำดับที่ 29, สหรัฐอเมริกาลำดับที่ 35, ประเทศไทยเป็นดันดับ 76, และประเทศที่ประชากรมีอายุคาดเฉลี่ยแรกเกิดต่ำสุดคือประเทศ Sierra Leone ในอัฟริกันตะวันตก
อายุคาดเฉลี่ยแรกเกิดในปี ค.ศ. 2013 (พ.ศ. 2556) รายงานโดยองค์การอนามัยโลก
อายุคาดเฉลี่ยแรกเกิดในปี ค.ศ. 2013 (พ.ศ. 2556) รายงานโดยองค์การอนามัยโลก
ประเทศ เฉลี่ยทั้งชายและหญิง(ปี) ชาย(ปี)หญิง(ปี)
ญี่ปุ่น 86.58390
สิงคโปร์ 84 8287
สหราชอาณาจักร 8179.582.5
สหรัฐอเมริกา79.877.482.2
ไทย74.871.478.4
Sierra Leone47.54748
สำหรับประเทศไทย อายุขัยเฉลี่ย/อายุคาดเฉลี่ยแรกเกิดโดยการคาดประมาณประชากรไทย 2543 - 2573 สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ
พ.ศ.ผู้ชายไทย(ปี)ผู้หญิงไทย(ปี)
2553-255871.978.8
2558-256373.380.1
2563-256874.681.4
2568-25737682.7
อนึ่ง จากรายงานของสถาบันวิจัยประชากรและสังคม มหาวิยาลัยมหิดล พ.ศ. 2556 อายุคาดเฉลี่ยที่อายุ 60 ปีของชายและหญิงไทย คือ 19.9 ปี และ 23.1 ปีตามลำดับ และอายุคาดเฉลี่ยที่อายุ 65 ปีของชายและหญิงไทย คือ 16.3 ปีและ 19.1 ปี ตามลำดับ

สถิติผู้สูงอายุต่างประเทศและประเทศไทย

จากสำนักงานสถิติแห่งชาติ โดยภาพรวม โลกก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุตั้ง แต่ปี พ.ศ. 2548
อายุคาดเฉลี่ยแรกเกิดในปี ค.ศ. 2013 (พ.ศ. 2556) รายงานโดยองค์การอนามัยโลก
พ.ศ.0-14 ปี15-59 ปี60 ปีขึ้นไป
255327.00%61.90%11.10%
256824.20%60.80%15.00%
ประชากรสูงอายุของโลก (60 ปีขึ้นไป) มีการเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่องในทุกปี จาก 10% ในปีพ.ศ.2543 เป็น 10.4%, 11.1%, 12.3%, 13.6% และ 15.0% ในปี พ.ศ.2548, 2553, 2558, 2563 และ 2568 ตามลำดับ
สถิติผู้สูงอายุในประเทศไทย ตามนิยามของการก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ คือมีประชากรอายุ 60 ปีขึ้นไปมากกว่า 10% ของประชากรรวมทั้งประเทศ ประเทศไทยก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูง อายุตั้งแต่ปี พ.ศ. 2547 - 2548 กล่าวคือ มีประชากรผู้สูงอายุทั้งหมดคิดเป็น 10.2 - 10.4% และในปี พ.ศ. 2553 ประชากรผู้สูงอายุทั้งหมดคิดเป็น 11.36 % โดยมีผู้สูงอายุคิดเป็นประชา กรทั้งหมด 7,639,000 คน เพศชาย 3,477,000 คน (10.4%) และเพศหญิง 4,162,000 คน (12.31%)
อนึ่ง ยังอาจแบ่งผู้สูงอายุออกเป็น 2 กลุ่ม คือ ผู้สูงอายุตอนต้น ได้แก่ผู้สูงอายุ ซึ่งมีอายุอยู่ในช่วง 60 - 69 ปี และผู้สูงอายุตอนปลาย ได้แก่ผู้มีอายุในช่วง ตั้งแต่ 70 ปีขึ้นไป ซึ่งปัญ หาทางสังคมจะพบได้สูงมากขึ้นในผู้สูงอายุตอนปลาย
ปัจจุบัน ประชากรโลกรวมทั้งในประเทศไทย มีจำนวนผู้สูงอายุเพิ่มขึ้นตามลำดับ ซึ่งสา เหตุน่ามาจาก 3 สาเหตุสำคัญ ได้แก่ อัตราเจริญพันธุ์หรืออัตราเกิด อัตราเสียชีวิตหรืออัตราตาย และอายุขัยของประชากร
สาเหตุจากอัตราเกิดของประชากรลดลงหรือคงที่ โดยอัตราเกิด หรือ อัตราเจริญพันธุ์รวม (Total fertility rate หมายถึง เฉลี่ยแล้วหนึ่งครอบครัวโดยรวมมีลูกกี่คน) ของประชา กรโลกลดจาก 4.7 คน ในช่วงปี พ.ศ. 2513 - 2518 เป็น 2.6 คนในช่วง 2548 - 2553 ส่วนของประเทศไทยลดจาก 6.3 คนในช่วงปี 2507 - 2508 เป็น 1.53 คน ในช่วงปี 2553 - 2558
ตัวอย่างอัตราเกิดของประชากรโลกรายงานโดยธนาคารโลก (World bank) พ.ศ. 2553
ประเทศพ.ศ. 2552 พ.ศ. 2555
อัฟกานิสถาน 5.95.1
ออสเตรเลีย1.91.9
จีน 1.6 1.7
ไทย 1.51.4
สหราชอาณาจักร1.91.9
สหรัฐอเมริกา2 1.9
สาเหตุจากอัตราเสียชีวิตของประชากรเพิ่มขึ้นอย่างช้าๆตามธรรมชาติ จากอายุเฉลี่ยประชากรที่เพิ่มขึ้น อัตราเสียชีวิตจากภาวะทางการแพทย์ลดลง ส่งผลให้เมื่อเปรียบเทียบกับอัตราเกิดประชากรไทยมีแนวโน้มที่จะค่อยๆลดลงอาจเห็นได้ในช่วงปีพ.ศ. 2568 - 2574
สาเหตุจากอายุขัยของประชากรที่เพิ่มขึ้นทั้ง 2 เพศ ซึ่งแตกต่างกันในแต่ละภูมิภาคของโลกตามฐานะทางการพัฒนาและเศรษฐกิจ เช่น
ประเทศ พ.ศ 2553 (ปี) พ.ศ. 2556 (ปี)
ญี่ปุ่น 82.786.5
สิงคโปร์ 80.684
สหราชอาณาจักร 79.581
สหรัฐอเมริกา77.879.8
ไทย73.674.8
Sierra Leone46.347.5

วันผู้สูงอายุสากลและของประเทศไทย

เพื่อให้ตระหนักถึงความสำคัญของผู้สูงอายุ องค์การสหประชาชาติได้ลงมติให้มีวันผู้สูง อายุสากล หรือวันผู้สูงอายุโลก (International day of older persons) เมื่อ 14 ธันวาคม ค.ศ. 1990 (พ.ศ.2533)โดยกำหนดให้ตรงกับวันที่ 1 ตุลาคม ของทุกปี และเริ่มทั่วโลกเป็นครั้งแรกในปี ค.ศ. 1991 (พ.ศ. 2534) นอกจากนั้นยังได้จัดให้ปี ค.ศ. 1999 (พ.ศ.2542) เป็นปีผู้สูงอา ยุสากล (International year of older persons)
ในประเทศไทย เพื่อให้ตระหนักถึงความสำคัญของผู้สูงอายุ และปัญหาต่างๆที่อาจเกิด ขึ้น เมื่อ 14 ธันวาคม พ.ศ. 2525 ในสมัย พล. เอก เปรม ตินสูลานนท์ เป็นนายกรัฐมนตรีได้อนุมัติกำหนดให้วันที่ 13 เมษายน ของทุกปี เป็นวันผู้สูงอายุแห่งชาติ ทั้งนี้เพราะความสำคัญของวันสงกรานต์สื่อความหมายตรงกับความสำคัญของผู้สูงอายุ โดยเริ่มครั้งแรกในปี พ.ศ. 2526 และมีดอกลำดวน (Lamdman, White cheesewood, Devil tree มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Melodorum fruticosum lour และมีชื่อวงศ์ว่า Annonaceae) เป็นดอกไม้สัญลักษณ์ของผู้สูง อายุ เนื่องจากลำดวน เป็นไม้ยืนต้นที่มีอายุยืน ให้ความร่มเย็น ให้ร่มเงาดี มีใบเขียวตลอดปี ดอกมีกลิ่นหอม กลีบดอกแข็ง ไม่ร่วงง่าย และยังใช้เป็นสมุนไพรไทย มีสรรพคุณบำรุงหัว ใจ ซึ่งทั้งหมดเปรียบเหมือนกับผู้สูงอายุที่คงคุณธรรมความดีงามไว้ เป็นตัวอย่างต่อบุตรหลานตลอดไป

ปฏิญญาผู้สูงอายุไทย

คำว่า "ปฏิญญา" ตามความหมายจากพจนานุกรมฉบับ ราชบัณฑิตยสถาน พ.ศ. 2542 หมายถึง คำมั่นสัญญา หรือ แสดงการยืนยัน โดยถือเอาสิ่งศักดิ์สิทธิ์ หรือ ความสุจริตใจเป็นที่ตั้ง
ในปี พ.ศ. 2525 องค์การสหประชาชาติ ได้จัดประชุมครั้งแรกในแผนปฏิบัติการเกี่ยวกับผู้สูงอายุ ณ กรุงเวียนนา ประเทศออสเตรีย และในปี พ.ศ. 2541 ได้จัดประชุมที่เมืองมาเก๊าประเทศจีน และได้ออกปฏิญญามาเก๊าในเรื่องผู้สูงอายุในเอเชียและแปซิฟิก เพื่อประเทศต่างๆทั่วโลก ตระหนักถึงความสำคัญของผู้สูงอายุ รับรองสิทธิ และดำเนินการในเรื่องเกี่ยวข้องกับผู้สูงอายุ โดยอยู่บนพื้นฐานของการมีอิสสระ การมีส่วนร่วม การได้รับการดูแลเอาใจใส่ ความพึงพอใจ และมีศักดิ์ ศรีในตนเอง
ประเทศไทย ในปี 2542 เป็นวโรกาสที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงเจริญพระชนมายุ 72 พรรษา ประกอบกับองค์การสหประชาชาติได้ประกาศให้เป็นปีสากลของผู้สูงอายุ และเพื่อให้สอดคล้องกับปฏิญญาผู้สูงอายุมาเก๊า ผู้แทนจากองค์กรต่างๆที่เกี่ยวข้องกับผู้สูงอายุทั้งภาครัฐและเอกชน องค์กรผู้สูงอายุ และผู้ ทรงคุณวุฒิ ได้ร่วมกันจัดทำปฏิญญาผู้สูงอายุไทยขึ้น เพื่อให้ถือปฏิบัติไปในทิศ ทางเดียวกัน และให้เกิดประโยชน์สูงสุดกับผู้สูงอายุไทย และทัดเทียมกับคนในทุกวัย ซึ่งคณะรัฐมนตรี ในสมัย พ.ต.ท. ทักษิณ ชินวัตร เป็นนายกรัฐมนตรี ได้มีมติเห็นชอบ และประกาศเป็นปฏิญญาผู้สูงอายุไทยเมื่อ 23 มีนาคม 2542 ซึ่งปฏิญญาผู้สูงอายุไทยมีทั้งหมด 9 ข้อ โดยสรุป คือ
  1. เกี่ยวข้องกับปัจจัยพื้นฐานในการดำรงชีวิตอย่างมีคุณค่าและศักดิ์ศรี
  2. การยอมรับได้อยู่กับครอบครัวอย่างมีความสุข
  3. การมีโอกาสได้มีการศึกษาอย่างต่อเนื่องตามความต้องการ เพื่อการพัฒนา ศักยภาพ
  4. มีโอกาสได้ทำงานถ่ายทอดความรู้และประสบการณ์ของตนเอง โดยได้รับค่าตอบแทน
  5. มีโอกาสได้เรียนรู้การดูแลสุขภาพอนามัยของตนเอง และได้รับหลักประกันในการบริการด้านสุขภาพ
  6. ได้รับโอกาสให้มีส่วนร่วมในครอบครัวและสังคม
  7. รัฐ และองค์กรต่างๆต้องดำเนินการในการจัดการดูแลผู้สูงอายุ ให้เป็นไปตามเป้าหมายรัฐ และประชาคมโลก
  8. ต้องมีกฎหมายเพื่อการคุ้มครองผู้สูงอายุในด้านต่างๆ
  9. รัฐและสังคมต้องรณรงค์ และปลูกฝังค่านิยมให้สังคมตระหนักถึงคุณค่าของผู้สูงอายุ

พระราชบัญญัติผู้สูงอายุไทย

เพื่อสิทธิการคุ้มครองและสวัสดิการ รัฐจึงได้ออกกฎหมาย พระราชบัญญัติผู้สูงอายุ ประ กาศในราชกิจจานุเบกษา เล่มที่ 120 ตอนที่ 130 วันที่ 31 ธันวาคม พ.ศ. 2546 และมีผลบัง คับใช้เมื่อ 1 มกราคม 2547 พระราชบัญญัตินี้มีทั้งหมด 24 มาตรา โดยสรุป คือ คุ้มครอง ส่ง เสริม และสนับสนุน ผู้มีอายุ 60 ปีขึ้นไปและมีสัญชาติไทยในด้านต่างๆ ที่สำคัญคือ การแพทย์และการสาธารณสุข การศาสนา ข้อมูลข่าวสาร การประกอบอาชีพ การพัฒนาตนเอง การศึกษา การอำนวยความสะดวก ความปลอดภัย การช่วยเหลือ การยกเว้น การลดหย่อนค่าธรรมเนียม และภาษีอากร เบี้ยเลี้ยงชีพ ที่อยู่อาศัย การสงเคราะห์การจัดงานศพตามประเพณี และอื่นๆตามประกาศของคณะกรรมการผู้สูงอายุแห่งชาติ (กผส) ซึ่งมีนายกรัฐมนตรีเป็นประธาน และมีผู้อำ นวยการสำนักส่งเสริมและพิทักษ์เด็ก เยาวชน ผู้ด้อยโอกาส คนพิการ และผู้สูงอายุ กระทรวงพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์เป็นกรรมการและเลขานุการ
ต่อมาได้มีการแก้ไขเพิ่มเติมพระราชบัญญัติผู้สูงอายุ ฉบับที่ 2 พ.ศ. 2553 ในวันที่ 7 กันยายน พ.ศ. 2553 และประกาศในราชกิจจานุเบกษา เมื่อ 15 กันยายน พ.ศ. 2553 โดยสรุปที่เพิ่มเติม คือ ให้มีการจ่ายเงินเบี้ยยังชีพผู้สูงอายุที่ไม่มีรายได้เพียงพอแก่การยังชีพ ให้มีสิทธิได้รับเบี้ยยังชีพเป็นรายเดือนอย่างทั่วถึงและเป็นธรรม และให้มีสิทธิได้รับสวัสดิการสิ่งอำนวยความสะดวกอันเป็นสาธารณะอย่างสมศักดิ์ศรี และความช่วยเหลือที่เหมาะสมจากรัฐ

ทำไมต้องเฉพาะผู้สูงอายุ?

ผู้สูงอายุเป็นประชากรซึ่งมีลักษณะพิเศษเฉพาะตัว กล่าวคือ เป็นแหล่งความรู้ ความชำ นาญที่มีคุณค่า เป็นผู้ทรงไว้ซึ่งประเพณี วัฒนธรรม และเป็นสายใยแห่งครอบครัว เชื่อมต่อระ หว่างบุคคลในช่วงวัยต่างๆ แต่ขณะเดียวกัน มีปัญหาในด้านสุขภาพ อนามัย ปัญหาด้านสังคม และด้านเศรษฐกิจเพิ่มมากขึ้นกว่าวัยอื่นๆ
ปัญหาด้านสุขภาพ เกิดเนื่องจากเป็นวัยชรา เซลล์ เนื้อเยื่อ อวัยวะต่างๆเสื่อมลงตามธรรมชาติ ทำให้เกิดโรคการเสื่อมของอวัยวะต่างๆ เกิดภาวะสมรรถภาพทดถอย ไร้แรงงาน หรือไร้สมรรถภาพ (Disability) เช่น โรคกระดูกเสื่อม โรคข้อเสื่อม หรือความจำ สติปัญญาเสื่อมถอย สับสนง่าย เกิดการทรงตัวไม่ดี เชื่องช้า ล้มได้ง่าย กระดูกหักง่าย เกิดโรคขาดอาหารได้ง่ายจากการเสื่อมสภาพของเหงือกและฟัน รวมทั้งภูมิต้านทานคุ้มกันโรคลดลง มีการติดเชื้อได้ง่าย และมักเป็นการติดเชื้อรุนแรง มีโอกาสเกิดโรคมะเร็งสูงกว่าวัยอื่น ต้องได้รับการดูแลช่วย เหลือจากบุคคลอื่น รวมทั้งในด้านการรักษาพยาบาล มีภาระด้านค่ารักษาพยาบาลสูงกว่าในวัยอื่น เป็นปัญหาสาธารณสุขในระดับชาติ
ในด้านสังคม ผู้สูงอายุส่วนใหญ่ไม่มีรายได้ ต้องพึ่งพา เป็นภาระทั้งต่อตนเอง ครอบ ครัว สังคม และประเทศชาติ ทั้งด้านสุขภาพ การเงิน ความเสื่อมจากเซลล์สมอง การขาดแคลนคนดูแล คนเข้าใจ และแรงทรัพย์ เป็นเหตุให้ผู้สูงอายุมักมีอาการซึมเศร้าได้ง่าย ดังนั้น ถ้าไม่ตระหนักถึงข้อดี ถึงปัญหาของผู้สูงอายุ และให้การดูแลอย่างถูกต้อง ผู้สูงอายุจะกลาย เป็นปัญหาใหญ่หลวงของประเทศชาติในทุกด้าน

บรรณานุกรม

  1. 1. กุศล สุนทรธาดา. สิทธิผู้สูงอายุตามกฎหมาย. สถาบันประชากรและสังคม มหาวิทยาลัยมหิดล. http://www.popterms.mahidol.ac.th/newsletter/showarticle.php?articleid=54. [2014,May8].
  2. ข้อมูลผู้สูงอายุในประเทศไทย http://www.cps.chula.ac.th/pop_info/thai/nop7/n73.html [2014,May8].
  3. ข้อมูลประชากรในประเทศไทย http://www.ipsr.mahidol.ac.th/ipsr-th/population_thai.html [2014,May8].
  4. ความยืนยาวของชีวิต http://www.wt.ac.th/~somyos/ya/index.html [2014,May8].
  5. ความเป็นมาของวันผู้สูงอายุ. สำนักหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัยรามคำแหง http://www.lib.ru.ac.th/journal/apr/apr13_op_def_history.html [2014, May8].
  6. คำนิยาม คำจำกัดความต่างๆเกี่ยวกับผู้สูงอายุ. สำนักหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัยรามคำแหง http://www.lib.ru.ac.th/journal/apr/apr13_op_def.html [2014,May8].
  7. โชติชัย สุวรรณาภรณ์. ปัญหาโครงสร้างประชากรผู้สูงอายุ เราจะจัดการอย่างไรกับภาระการคลังในอนาคต(2). สำนักงานเศรษฐกิจการคลัง http://www.fpo.go.th/FPO/index2.php?mod=Content&file=contentview&contentID=CNT0002919&categoryID=CAT0000146 [2014,May8]
  8. ดอกลำดวน. http://www.sisaket.go.th/Luamdoun.html [2014,May8 ].
  9. ปัทมา ว่าพัฒนวงศ์ และ ปราโมทย์ ประสาทกุล. ประชากรไทยในอนาคต http://www.ipsr.mahidol.ac.th/IPSR/AnnualConference/ConferenceII/Article/Article02.htm [2014,May8].
  10. ข้อมูลประชากรไทย 2556 http://www.ipsr.mahidol.ac.th/ipsr-th/population_thai.html [2014,May8].
  11. ประชากรโลก:ประชากรไทย ๒๕๔๗. สำนักงานสถิติแห่งชาติ http://service.nso.go.th/nso/data/02/wld_pop47.html [2014,May8].
  12. ปรีชา กิจโมกข์. การเกษียณอายุสิ่งที่ทุกคนต้องเผชิญ http://www.tsi-thailand.org/index.php?option=com_content&task=view&id=1308&Itemid=0 [2014,May8 ].
  13. ข้อมูลผู้สูงอายุที่น่าสนใจ http://www.cps.chula.ac.th/cps/pop_info/thai/nop7/aging/sub-index.html [2014,May8].
  14. พรบ.ผู้สูงอายุ พ.ศ. 2553 http://www.ptp.go.th/system/showdata.asp?TID=1095 [2014,May8].
  15. สถิติผู้สูงอายุในประเทศไทย. http://www.cps.chula.ac.th/pop_info/thai/nop7/aging98 [2014,May8].
  16. สู่สังคมผู้สูงอายุ. http://www.agingthai.org/page/1042 [2014,May8].
  17. อายุคาดเฉลี่ยเมื่อแรกเกิด. http://social.nesdb.go.th/SocialStat/StatReport_Final.aspx?reportid=88&template=2R1C&yeartype=M&subcatid=4 [2014, May8].
  18. อัตราเจริญพันธุ์กับการเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจและสังคม. http://www.manager.co.th/mgrweekly/viewnews.aspx?NewsID=9530000141272 [2014,May8].
  19. Definition of an older or elderly person http://www.who.int/healthinfo/survey/ageingdefnolder/en/index.html [2014,May8].
  20. Demographic determinations of population ageing: World population ageing 1950-2050 http://www.un.org/esa/population/publications/worldageing19502050/pdf/8chapteri.pdf [2014,May8].
  21. Dorland's Illustrated: Medical dictionary. (1965). Philadelphia: W.B. Saunders.
  22. Geriatrics http://en.wikipedia.org/wiki/Geriatrics [2014,May8].
  23. Fertility rate, total (births per woman) http://data.worldbank.org/indicator/SP.DYN.TFRT.IN [2014,May8 ]
  24. International day of older persons. http://www.un.org/en/events/olderpersonsday/ [2014,May8].
  25. List of countries by life expectancy. http://en.wikipedia.org/wiki/list_of_countries_by_life_expectancy. [2014,May8].
  26. Macau declaration on ageing for Asia and the pacific. http://www.pacificdisaster.net/m/show_article.jsp?id=6071[2014,May8].
  27. Old age. http://en.wikipedia.org/wiki/Old_age [2014,May8].
  28. Rungsak Siriniyomchai.ปฏิญญาผู้สูงอายุไทย. http://www.gotoknow.org/blog/elderly/15140 [2014,May8].
  29. Senior citizen. http://en.wikipedia.org/wiki/senior citizen. [2014,May8].
updated 2014, May 10
สมาชิกที่ใช้งานอยู่ขณะนี้ 5 คน viper16838 Apisitza123464 Note11 worradon1412 pikpik1234

ความคิดเห็น

  1. ดร.เหมมั่น11 พฤษภาคม 2561 เวลา 03:19

    ความรู้เบื้องต้น เกี่ยวกับผู้สูงอายุ (Older person)
    nationu.blogspot.com
    ผู้สูงอายุ (Older person) ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์ วว.รังสีรักษา และเวชศาสตร์นิวเคลียร์ นิยามเกี่ยวข้องกับผู้สูงอายุ ความหมายของอายุขัย และอายุคาดเฉลี่ย

    ตอบลบ
  2. ดร.เหมมั่น11 พฤษภาคม 2561 เวลา 03:20

    ความรู้เบื้องต้น เกี่ยวกับผู้สูงอายุ (Older person)
    nationu.blogspot.com
    ผู้สูงอายุ (Older person) ศาสตราจารย์เกียรติคุณ แพทย์หญิง พวงทอง ไกรพิบูลย์ วว.รังสีรักษา และเวชศาสตร์นิวเคลียร์ นิยามเกี่ยวข้องกับผู้สูงอายุ ความหมายของอายุขัย และอายุคาดเฉลี่ย

    ตอบลบ

แสดงความคิดเห็น